Strategiedag
Zorgvastgoed
2023

Uw dagvoorzitter Jeroen Hermus, director healthcare HCRE, zet de doelstellingen van deze strategiedag uiteen en neemt u vanuit zijn expertise kort mee langs de belangrijkste ontwikkelingen binnen het zorgvastgoed.

De zorgsector staat behoorlijk onder druk. Er is een toenemend tekort aan zorggebouwen, groeiende zorgvraag, verouderd vastgoed, beperkte budgetten, een tekort aan zorgprofessionals en een verduurzamingsopgave. De uitdagingen in de zorgsector zijn groot. U krijgt van Arnold Eisses, partner RYSE, een duidelijk marktoverzicht en toelichting op de recente ontwikkelingen in de zorgsector. Wat is de impact op zorgvastgoed? Hoe kunnen we ons zorgvastgoed zo indelen en/of aanpassen dat deze voldoet aan de veranderende processen en de ontwikkelingen in de zorg?

In 2022 is het programma WOZO gepresenteerd. Inmiddels zijn we een jaar verder. Welke stappen hebben we al gezet naar toekomstbestendige ouderenzorg? Het WOZO is een ambitieus plan, waarbij ‘zo zelf mogelijk, zo thuis mogelijk, zo digitaal mogelijk’ het uitgangspunt is. Hoe staat het met de voortgang van het programma en wat merken zorgorganisaties er concreet van? Tegen welke knelpunten lopen we aan en hoe kunnen we deze verbeteren? Om langer zelfstandig thuis te kunnen wonen, moet de woning wel geschikt zijn. Hoe benader, ontzorg en ondersteun je senioren om de stap naar een aantrekkelijke nieuwe woning te maken? Wat is er nodig om de doorstroming op gang te brengen? Hans Adriani, bestuurlijk aanjager van het Aanjaagteam Wonen Welzijn Zorg voor Ouderen, vertelt hier meer over.

Door druk op de zorg, zoals vergrijzing, stijgende zorgvraag en een afnemend aantal zorghanden, is intramurale zorg nog enkel voor de meest kwetsbaren beschikbaar. Dit betekent dat mensen langer zelfstandig thuis blijven wonen, ook ondanks een zorgvraag. Hoe zorgen we dat ook die mensen toch geschikt kunnen wonen in een sociaal passende omgeving én de zorg krijgen die ze nodig hebben? Daarvoor is passende, toekomstbestendige huisvesting nodig. Zowel intramuraal als buiten de muren van het verpleeghuis. Welke rol speelt het zorgkantoor hierin en hoe geven zij ondanks de uitdagingen invulling aan de zorgplicht? Amanda Bos, zorginkoper Verpleging & Verzorging Zilveren Kruis Zorgkantoor, neemt u mee in dit vraagstuk en de wijze waarop het zorgkantoor die rol invult.

De uitdagingen in de zorgsector zijn al groot en daar komt ook nog de verduurzaming bij. Want ook zorgvastgoed moet in 2050, net als andere gebouwtypen, volledig energieneutraal zijn. In Nederland is de zorgsector verantwoordelijk voor zo’n 7% van de CO2-uitstoot. Het is tijd om te werken aan verduurzamingsmaatregelen. Adriaan van Engelen, directeur Stimular, Expertisecentrum Verduurzaming Zorg, geeft uitleg over verduurzamen van zorgvastgoed.

De financieringskosten nemen evenals de personeels- en energiekosten toe. De stijgende bouwkosten en de groeiende ambitie om nieuwbouw en bestaand vastgoed verder te verduurzamen, zorgen voor een toenemende druk op de businesscases voor zorgvastgoed. Zo zijn er in 2030 circa 400.000 meer 80-plussers dan nu en zijn er in verpleeghuizen zo’n 35.000 bedden meer nodig. Dat roept tal van financiële vragen op. Wie investeert? Wie exploiteert? Welke innovatieve financieringsmodellen zijn er? Het plan van de Rijksoverheid om de normatieve huisvestingscomponent te verlagen heeft een ongunstige impact op de initiatieven voor het vernieuwen van de woonzorglocaties. Theo Klarenbeek, manager vastgoedontwikkeling Thebe, vertelt over de financiële haalbaarheid van projecten.

De bereidheid van beleggers om te investeren in de zorgvastgoedmarkt neemt toe. In 2022 staken investeerders 1,3 miljard euro in zorgvastgoed. Hoe kijkt CBRE als advies- en beleggingsbureau naar de zorgvastgoedmarkt? Welke trends en kansen zijn er op het gebied van zorgvastgoed in Nederland? Eric Harmsen, senior director van capital markets healthcare team van CBRE, geeft u hier meer inzicht in.

Er is een groeiende behoefte aan alle vormen van zorg, waaronder ouderenzorg, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg en jeugdzorg. Stichting Philadelphia Zorg is een moderne zorgaanbieder die met zo’n 600 locaties door heel Nederland meer dan 8.600 cliënten ondersteunt met het leiden van hun eigen leven. Het gaat om woonlocaties waar mensen met een lichte of ernstige verstandelijke beperking begeleid kunnen wonen, maar er zijn ook werk- en dagbestedingsplekken. Hoe komen zij tot passend, duurzaam en toekomstbestendig zorgvastgoed? Hoe ziet Philadelphia Zorg de toekomst op het gebied van huisvesting? Nils Bonder, directeur huisvesting & facilitaire Zaken Philadelphia Zorg, vertelt meer over zijn visie aan de hand van voorbeelden vanuit de praktijk en komt met waardevolle tips.

Kleinschalige particuliere woonzorgvoorzieningen zijn in opkomst. De particuliere woonzorg is daarbij niet enkel meer weggelegd voor mensen met veel vermogen, want er komt steeds meer diversiteit in aanbod. Is particuliere zorg een bedreiging voor de houdbaarheid van ons systeem of juist onderdeel van de oplossing? En hoe draagt particuliere zorg bij aan de enorme maatschappelijke uitdaging om de ouderenzorg toegankelijk, betaalbaar en van hoog niveau te houden? Anton van Mansum, CEO Orpea Nederland, vertelt u meer over de groei van particuliere woonzorglocaties en bespreekt hoe duurzame en toekomstgerichte woonhuizen ontwikkeld kunnen worden. Altijd met oog voor de omgeving en de toekomstige gebruiker.

Eind mei is de eerste woonzorgchallenge gestart op een pilotlocatie in Den Haag Zuidwest. Dit is een nieuw instrument voor corporaties om locaties zowel sociaal als ruimtelijk te ontwikkelen. Hiermee helpt het College van Rijksadviseurs (ondersteund door de ministeries van VWS en BZK) bij het realiseren van nieuwe woonzorgvormen. Bewoners gaan werken samen met multidisciplinaire teams van ontwerpers, sociaal ondernemers en zorgprofessionals aan de meest passende invulling van een locatie, inclusief een woonzorgconcept. Rijksbouwmeester Francesco Veenstra en Gijsbert van Herk, bestuursvoorzitter Staedion geven toelichting over deze woonzorgchallenge en vertellen hoe zij met dit concept de uitdagingen in de zorgsector aangaan. Welke stappen zijn er op de pilotlocatie al gezet? Hoe verloopt het proces? En hoe realiseren we meer nieuwe vormen van wonen en zorg?

De vraag naar geschikt zorgvastgoed blijft onverminderd groeien: in 2034 is 1 op de 4 Nederlanders boven de 65 (nu is dat nog 1 op de 5). Samenwerking tussen belanghebbenden (zorginstellingen, zorgkantoren, woningcorporaties en gemeenten) is van groot belang. Ook vanwege oplopende personeelstekorten en duurzaamheidsambities. Hoe creëren we samen inclusieve woonzorgconcepten en woonzorgcentra? Op welke manier bevorderen we de doorstroom bij senioren? Wat zijn de kansen voor herontwikkeling van zorgvastgoed? Hoe gaan we om met de in het Klimaatakkoord vastgelegde duurzaamheidsverplichtingen? Aan de hand van deze vragen en praktijkvoorbeelden gaat dagvoorzitter Jeroen Hermus het gesprek aan over de toekomst van zorgvastgoed met o.a.:

• Anja Van Balen, sector banker healthcare, ABN AMRO
• Hans Adriani, bestuurlijk aanjager wonen welzijn zorg voor ouderen
• Nils Bonder, directeur huisvesting & facilitaire zaken Philadelphia Zorg
• Erwin Drenth, country manager Nederland Aedifica