SCHOLENBOUW
& RENOVATIE
2023

Dagvoorzitter Eke Schins-Derksen, sectorleider Onderwijs en Gezondheidszorg bij Arcadis, neemt u deze studiedag mee in de belangrijkste kansen, oplossingen en ontwikkelingen binnen onderwijshuisvesting. We kijken naar het maken van de juiste keuzes bij scholenbouw en het beter laten verlopen van processen voor zowel nieuwbouw als renovatie van onderwijsvastgoed.

De toekenning van de voorwaardelijke 275 miljoen euro van het Nationaal Groeifonds aan het innovatieprogramma huisvesting is een positieve ontwikkeling voor de onderwijssector.
Doel van het programma is om samen te leren hoe we kwalitatief betere schoolgebouwen sneller en kostenefficiënter kunnen renoveren en vernieuwen. Tanja van Nes, beleidsadviseur school en omgeving PO-raad en VO-raad, vertelt de laatste ontwikkelingen rond deze groeifondsaanvraag. Daarnaast kijken we ook naar de andere actuele ontwikkelingen op het gebied van onderwijshuisvesting. Welke wetswijzigingen komen eraan? Wat betekent dit voor de toekomst?

Voor renovatie of nieuwbouw van onderwijsvastgoed zijn flinke investeringen nodig. Uit het Eindrapport Taskforce Financiering verbetering onderwijshuisvesting is gebleken dat pensioenfondsen en institutionele beleggers een programmatische aanpak als voorwaarde stellen. Met een programmatische aanpak kan worden ingezet op het bundelen van projecten en dus van kennis en ervaring. Daarnaast leidt het tot significant lagere TCO-kosten, waardoor er doelmatiger met de middelen om kan worden gegaan. Daniël van Dongen, senior adviseur Invest NL, geeft u inzicht in welke voordelen een programmatische aanpak geeft op het financieringsvraagstuk.

Een integraal huisvestingsplan (IHP) biedt een leidraad voor investeringen in scholenhuisvesting, zorgt voor een beleidsmatige en evenwichtige inzet van middelen en biedt een goed vertrekpunt voor het verbinden van opgaven in het sociaal-maatschappelijk domein. Het IHP is onmisbaar en toch zijn er veel (begrijpelijke) vragen rondom het IHP. Waar voldoet een integraal en duurzaam huisvestingsplan aan? Hoe stel je het op? Wat zijn de slimme en duurzame mogelijkheden voor de bouw en renovatie van onderwijsvastgoed? Hoe kom je nu snel, maar weloverwogen tot uitvoering? Michel Drenth, senior adviseur & innovatiemanager bij HEVO, bespreekt deze vraagstukken met u en neemt u mee in de laatste ontwikkelingen van het IHP.

Veel basisscholen en scholen voor het voortgezet onderwijs zijn hard toe aan grondige renovatie of vervangende nieuwbouw. Het binnenklimaat is niet op niveau, ze zijn vaak niet energiezuinig en ruim 3000 van deze scholen hebben zelfs energielabel G. Maar waar te beginnen? In de Buyer Group Circulaire Scholen zijn de krachten tussen scholen, marktpartijen en gemeenten gebundeld om te ontdekken hoe zij samen een positieve impuls kunnen geven aan de ontwikkeling van meer duurzame scholen, met een focus op circulariteit. Hierbij staat het vraagstuk over hoe deze ambities financieel haalbaar worden hoog op de agenda. Monique Donker, directeur van Living LAB 040 en voormalig projectleider Buyer Group Circulaire Scholen, vertelt over de ontwikkelde strategie om de circulaire ambities waar te maken, deelt de lessons learned en neemt u mee in waar enkele deelnemers nu, een jaar na ontwikkeling van de strategie, staan.

Standaardisatie kan de realisatie van schoolgebouwen aanzienlijk versnellen. Echter denkt men bij standaardisatie al snel aan saai en eenvormig. Standaardisatie is geen bezuiniging, het zorgt er juist voor dat je binnen de budgetten blijft en tot betere kwaliteit komt. Thera Verdam, hoofd huisvesting bij Katholiek Primair Onderwijs Amersfoort e.o. (KPOA) en lid Kopgroep onderwijshuisvesting, licht toe hoe standaardisatie vorm krijgt, hoe het ervoor zorgt dat het bouwproces eenvoudiger wordt en hoe we alsnog tot unieke scholen komen. Intussen wordt concrete ervaring opgedaan met standaardisatie: er is al een school opgeleverd, een school in aanbouw en er zijn nog twee scholen in de ontwikkelfase. Hoe verlopen deze projecten en wat zijn de lessons learned tot nu toe?

Veranderingen in het onderwijs zorgt ervoor dat scholen niet meer aansluiten op de behoefte. Hoe komen we tot innovatieve ontwerpconcepten die toekomstbestendig, toegankelijk en inclusief zijn én passen bij de moderne lesmethoden? Harry Vedder, partner M3V Advies, toont de mogelijkheden aan de hand van het Innovatiepartnerschap schoolgebouwen (IPS) vanuit de gemeente Amsterdam, gericht op productontwikkeling, ketensamenwerking en industrialisatie. Er zijn 3 demontabele bouwconcepten ontwikkeld, op basis daarvan worden 9 tot 30 op maat gemaakte schoolgebouwen gerealiseerd. Circulair bouwen en herbruikbaarheid van materialen vormen daarbij het uitgangspunt.

Hoe kunnen we goed gebruik maken van elkaars kennis om tot een weloverwogen beslissing te komen voor de nieuwbouw of renovatie van onderwijshuisvesting? En hoe kijken we daarin samen naar het verduurzamen en toekomstbestendig maken van scholen? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat innovaties vanuit de markt snel geïmplementeerd worden? Hoe zorgen we voor goede kennisborging bij samenwerkingen? En welke mogelijkheden bieden IKC’s? Dagvoorzitter Eke Schins-Derksen gaat over deze en andere actuele vraagstukken in gesprek met:

• Tanja van Nes, beleidsadviseur school en omgeving PO-raad en VO-raad
• Thera Verdam, hoofd huisvesting bij Katholiek Primair Onderwijs Amersfoort eo (KPOA) 
• Daniel van Dongen, senior adviseur Invest NL