Erwin Vrijens over PPS: Het persoonlijk belang mag het algemeen belang niet gijzelen

Veel Vlaamse PPS-trajecten worden maar al te vaak gekenmerkt door een moeilijk vergunningstraject. Het algemeen belang zou meer moeten prevaleren in bezwaarprocedures, meent PMV-vastgoedhoofd Erwin Vrijens. “Goede projecten met maatschappelijke meerwaarde worden door het onredelijke verzet van enkelen op termijn nog heel moeilijk realiseerbaar.”

Gepubliceerd op: 3 februari 2023

Participatiemaatschappij Vlaanderen
Erwin Vrijens, dagvoorzitter van de SPRYG-studiedag PPS & Vastgoed 2023, staat aan het hoofd van de vastgoeddivisie van Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV). Deze investeringsmaatschappij ondersteunt en financiert het vastgoedbeleid van de Vlaamse overheid, structureert publiek-private samenwerkingsprojecten (PPS) en participeert in complexe vastgoedprojecten. “PMV is een investeerder met een langetermijnvisie die de complexiteit van projecten tracht te reduceren en meerwaarde zoekt in samenwerking tussen de publieke en private sector.”

Risicobalans
De PPS-sector kan zich niet onttrekken aan de macro-economische situatie, legt Vrijens uit. “In PPS- of DBFM-contracten gaan marktpartijen commitments aan voor twintig tot dertig jaar. Met de huidige volatiliteit en recessievrees aarzelen zowel private als publieke partners. Hiernaast zoekt men reeds enige tijd naar een meer evenwichtige risicoverdeling, waar voorheen de risico’s maximaal bij de private sector werden geplaatst. Hoewel er nu een evenwichtiger risicobalans is, hebben lokale en federale overheden financieel beperkt ruimte. België kreunt onder een hoge schuldenratio en kan vergeleken met andere Europese landen niet veel investeren.”

Handelsbeurs Antwerpen
Met name de lichtere of alternatieve vormen van publiek-private samenwerking worden meer en meer verkend, constateert Vrijens. “Zo zien we het opleggen van stedenbouwkundige lasten in het kader van vergunningsaanvragen, verkoop of vererfpachting van onroerende goederen onder voorwaarden, het samenbrengen van publieke en private grondposities met het oog op de realisatie van multifunctionele projecten, en dergelijke meer. PMV timmert zelf ook aan de weg. In Nieuwpoort wordt samen met publieke en private partners de te kleine jachthaven uitgebreid en een nieuw stadsdeel met 1.000 woningen gerealiseerd. Een ander voorbeeld betreft de herontwikkeling van de Handelsbeurs in Antwerpen, die meer dan twintig jaar leegstond. Samen met private actoren realiseert PMV een eventhal, restaurant, hotel en parking.”

Versnellen vergunningverlening
Heel wat grote projecten in Vlaanderen worden evenwel gekenmerkt door lange trajecten om een omgevingsvergunning te bekomen. “De beste manier om PPS vooruit te helpen, is de vergunningverlening te versnellen. Idealiter komt een PPS-project pas op de markt als er al draagvlak is gecreëerd en het stedenbouwkundig kader er ligt. Maar al te vaak groeit, na een hele voorbereidingsfase, toch heel wat weerstand tegen grotere projecten. Naast het proactief opbouwen van draagvlak lijkt het interessant om te onderzoeken om een soort van long stop date te voorzien in het proces. Nu kan een projectinitiator gedurende zeer lange periode gegijzeld worden in een vergunningsproces.”

Dreigende stilstand
Ook de mondige burger moet volgens Vrijens zijn verantwoordelijkheid nemen. “Er is altijd wel iemand die iets niet lust. Het persoonlijk belang gijzelt zo het algemeen belang. We riskeren als regio tot stilstand te komen en bijna niets meer te realiseren. Een idee zou zijn om onderscheid te maken tussen projecten die het algemeen belang dienen en zuiver commerciële projecten. Die eerste dienen prioriteit te krijgen, willen we onze welvaart behouden.”

Genoeg stof voor een leerzame studiedag, aldus het PMV-vastgoedhoofd. “De komende PPS-studiedag biedt de opportuniteit voor zowel de private als de publieke sector om elkaar te ontmoeten en elkaar te spreken over gemeenschappelijke thema’s, zoals het thema maatschappelijk draagvlak. Het belooft een vruchtbare en interessante dag te worden met heel wat interessante contacten.”

Geschreven door Martijn van Leeuwen voor SPRYG Real Estate Academy