Bodembeweging en de daarbij behorende funderingsthematiek hebben een flinke impact op ons vastgoed. Het bodem- en watersysteem moet ook centraal staan bij de aanpak van de grote opgaven zoals binnenstedelijke verdichting, klimaatadaptatie en verduurzaming binnen de bebouwde omgeving en nieuwe gebieden. Onder deskundige leiding van Saskia Hommes, onderzoeker stedelijk water en bodembeheer Deltares, nemen topexperts vanuit de meest relevante stakeholdersperspectieven u op deze studiedag mee in de aandachtspunten en oplossingen van de funderingsproblematiek en impact van bodembeweging op gebouwen en complexen.

Met het Rijksprogramma Aanpak Funderingsproblematiek (RPAF) zet RVO zich in voor het verbeteren van de kennis over de funderingsproblematiek en de aanpak daarvan. Daarbij richten ze zich op gemeenten, corporaties en vastgoedpartijen. Pim de Waard, adviseur stedelijke ontwikkeling en leefbaarheid RVO, geeft een interessante toelichting op dit Rijksprogramma en hoe ze onderzoek en innovatie ondersteunen rond het voorkomen, herkennen en herstellen van funderingsproblemen. Welke nieuwe ontwikkelingen ziet hij?

FunderMaps is de assetmanagementtool voor funderingen. Dit is een product van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF), waarmee per pand een rapportage over het funderingsrisico gegeven kan worden. Don Zandbergen, projectleider FunderMaps KCAF, presenteert deze nieuwe tool, waarbij hij ingaat op vragen als: waar zijn funderingsrisicogebieden? Welke panden hebben kwetsbare funderingen? Hij deelt de aandachtspunten die u kunnen helpen bij o.a. de funderingsanalyse, aanpak en herstelkosten. Op basis daarvan kan bijvoorbeeld de waarde van vastgoed worden vastgesteld.

Wat is de oorzaak van funderingsproblematiek? Wat zijn de effecten van klimaatrisico’s? De rol van de bodem is belangrijk, maar deze wordt nog niet vanzelfsprekend meegenomen in gemeentelijk beleid en stresstesten. U hoort Prof. Ramon Hanssen, hoogleraar Geodesie en Aardobservatie TU Delft, over de invloed van bodemdaling, bodemstijging en grondwaterstanden op funderingen. Aan de hand van o.a. aardobservatiesatellieten laat hij zien waar in Nederland de klimaatrisico’s zijn en hij bespreekt de keuzes waar we voor staan.

De funderingsthematiek bevindt zich op het snijvlak van bouwkundige, waterhuishoudkundige en natuurlijke oorzaken. Diverse wet- en regelgeving speelt hierbij een rol, zoals het Burgerlijk Wetboek, de Woningwet, het Bouwbesluit en de Waterwet. Wie is hiervoor verantwoordelijk: gemeente, waterschap, woningcorporatie, belegger, grondeigenaar of ontwikkelaar? Welke jurisprudentie is er? Peter de Putter, directeur en jurist water- en omgevingsrecht bij Sterk Consulting, neemt u mee in de integrale aanpak tussen betrokken stakeholders en gerechtelijke oplossingen.

Hoe vallen de investeringskosten uit voor funderingsherstel? Hoe realiseert u een sluitende businesscase in samenspel met diverse stakeholders? Wat kost het en wie betaalt wat? Hoe zorgt u ervoor dat het betaalbaar wordt? Hoe gaat u het financieren? Bovendien, wat past binnen uw budget? Maarten Pullen, financieel vastgoedadviseur bbn adviseurs, presenteert de integrale businesscase bij funderingsherstel. Hij neemt u mee in het financiële haalbaarheidsonderzoek, de omvang van bijkomende jaarlasten, mogelijkheden ten aanzien van het huurpuntenstelsel, subsidies en interessante koppelkansen.

Hoe kan funderingsschade worden hersteld? Elk vastgoed- en gebiedsherstel is maatwerk omdat de oorzaken verschillend kunnen zijn. Denk aan het rotten van palen en/of het langshout door een te lage grondwaterstand. Aan de hand van verschillende funderingsherstelprojecten hoort u Piet van ’t Wout, directeur P. Van ’t Wout Vijzel- & Funderingstechnieken, over analyses, uitvoeringsmethodes, integrale samenwerking met derde partijen. Ook geeft hij tips om de funderingsschade te beperken.

Hoe draagt een goede vastgoedanalyse bij aan efficiënt en effectief funderingsherstel? Havensteder heeft al 10 jaar ervaring in de aanpak van funderingsherstel. Vanuit de vastgoedanalyse (circulaire sloop-nieuwbouw, vastgoedtransformatie of verduurzaming) deelt Linda Peters, programmamanager fundering & klimaatadaptatie bij Havensteder, de 2-ledige funderingsaanpak van de corporatie. Zij deelt de afwegingsmodellen, herstelmethodes en de do’s & don’ts tijdens het proces van funderingsherstel binnen het planmatig onderhoud en de gecombineerde projectaanpak waarbij opgaven worden verbonden.

Rotterdam is één van de koplopers als het gaat om de aanpak van funderingen. In Rotterdam zijn ruim 120.000 woningen gefundeerd op houten palen en een deel hiervan verkeert in slechte staat. De verwachting is dat dit de komende decennia ook het lot zal zijn van een deel van funderingen die nu nog voldoen. Hoe pakt u als gemeente een dergelijk grootstedelijk probleem aan? Welke (beleids)instrumenten zijn daarvoor nodig? En waar liggen er kansen gelet op andere opgaven zoals verduurzaming en rioolvervanging? John van Dijk, programmamanager bij de Gemeente Rotterdam, vertelt over hoe de oprichting van een kleinschalig Funderingsloket uitgroeide tot de stadsbrede programmatische aanpak.

Gestapelde opgaven zoals funderingsherstel, achterstallig onderhoud, energietransitie en duurzaamheidsmaatregelen zijn niet altijd haalbaar. Welke funderingsaanpak is noodzakelijk? Welke koppelkans heeft prioriteit? Wat is de relatie tussen boven- en ondergronds ruimtegebruik? Hoe raken de opgaves elkaar? Hoe integreert u de aanpak van de openbare ruimte? Dagvoorzitter Saskia Hommes gaat in gesprek met:

• Linda Peters, programmamanager Fundering & Klimaatadaptatie Havensteder
• Piet van ’t Wout, directeur P. van ’t Wout Vijzel- & Funderingstechnieken
• Mark Born, Hoofd nationaal Funderingsloker KCAF
• John van Dijk, Gemeente Rotterdam