PPS &
Gebieds-
Ontwikkeling
2025

Publiek-Private Samenwerking (PPS) is hot omdat de noodzaak tot samenwerken groter is dan ooit: financieel, beleidsmatig én maatschappelijk. Tijdens deze studiedag onder leiding van dagvoorzitter Helma Born, algemeen directeur Nederland BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling, duiken we in de wereld van publiek-private samenwerkingsvormen in gebiedsontwikkeling. Waar liggen de kansen? Wat zijn de do’s & don’ts? Wat zijn de valkuilen en aandachtspunten? Hoe maken we PPS samen succesvol?

Hoe beïnvloeden het politieke landschap en maatschappelijke ontwikkelingen de vorming van nieuwe PPS-en in gebiedsontwikkeling? Welke actuele samenwerkingsverbanden kunnen als voorbeeld dienen? Wat zijn de vooruitzichten op het terrein van PPS en wat zijn de lessons learned van de oude PPS-modellen? Tom Daamen, directeur Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG) en hoofddocent gebiedsontwikkeling TU Delft, geeft een uitgebreide toelichting over het belang en de meerwaarde van publiek-private samenwerking in gebiedsontwikkeling.

Publiek-Private Samenwerkingen in gebiedsontwikkelingen zijn weer in opkomst. Maar welke vormen van PPS zijn er eigenlijk? En waarom is de animo voor een Gemeentelijk Exploitatie Model (GEM) toegenomen? Bij welke samenwerking past het Bouwclaimmodel? En hoe wordt de rolneming tussen de partijen georganiseerd? Aeisso Boelman, partner Fakton consultancy, beantwoordt uw vragen. In deze sessie legt hij aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden uit welke samenwerkingsmodellen er zijn en wat knelpunten zijn van deze rolverdeling.

Vanwege de lange adem, de lage financiële slagkracht en de verdeelde grondposities liggen er nogal wat hindernissen op de loer voor gebiedsontwikkelingen. Hoe krijgt u de businesscase rond bij complexe gebiedsontwikkelingen? En wat betekent dat eigenlijk voor de verhouding tussen investeringen van publieke en private partijen? Welke risico’s zijn er en hoe kunnen we deze aanpakken om vertragingen en onrendabele toppen bij gebiedsontwikkelingen te voorkomen? Hoe verwerkt u dat in een PPS? Dat hoort u van Antoinette Kemper, medeoprichter Rebel Group.

De kern van Publiek-Private Samenwerkingen van gebiedsontwikkelingen zit in de anterieure overeenkomst (AO) of afsprakenbrieven tussen de ontwikkelaar en gemeente. De grenzen van het aanbestedingsrecht en de gemeentelijke gronduitgifte- of ruil moet daarbij worden verkend. Ook de veranderde invulling en inhoud van contractvormen in de PPS worden behandeld. Maar welke publiekrechtelijke instrumenten kunnen worden gehanteerd om sturing te geven aan gebiedsontwikkelingen? Hoe speelt eigendomsrecht een rol in gebiedsontwikkelingen? En welke juridische verplichtingen hangen er aan verschillende PPS-constructies? Gijs Heutink, founding partner Hemwood, belicht de juridische invalshoeken bij gebiedsontwikkelingen.

Een Publiek-Private Samenwerking gaat over veel meer dan een grondexploitatie (GREX). De ontwikkelaar is voor een verregaande Publiek-Privaat Samenwerking in grote gebiedsontwikkelingen, waarbij gezamenlijk gestuurd wordt op kwaliteit en duurzaamheid én op een gezonde grond- en vastgoedexploitatie. Het gedeeld verlangen fungeert als fundament onder een solide samenwerking waarin de partners kunnen versnellen door écht gezamenlijk te sturen op kansen en risico’s. Peter Klevering, directeur gebiedsontwikkeling Dura Vermeer, pleit voor Publiek-Private Samenwerking in een nieuw jasje: PPS 2.0.

Gebiedsontwikkeling vraagt om een gedeeld verlangen: samen werken aan leefomgevingen met kwaliteit en toekomstwaarde. Dat lukt alleen met een gezamenlijke businesscase waarin publieke doelen en private belangen samenkomen. Nieuwe PPS-modellen bieden daarbij kansen voor meer transparantie, vertrouwen en gezamenlijke sturing. Hoe organiseren we die samenwerking in de praktijk? De volgende sprekers gaan met elkaar in gesprek:

• Peter Klevering, directeur gebiedsontwikkeling Dura Vermeer
• Antoinette Kemper, medeoprichter Rebel Group
• Tom Daamen, directeur Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG) en hoofddocent gebiedsontwikkeling TU Delft

De Suikerzijde in Groningen geldt als één van de meest spraakmakende PPS-projecten in Nederland. Op het voormalige Suikerunieterrein verrijst een nieuwe stadswijk met circa 5.000 woningen, ruimte voor voorzieningen, onderwijs, werken en groen. Gemeente Groningen werkt hier intensief samen met marktpartijen zoals Dura Vermeer en woningcorporaties Patrimonium en Nijstee aan een toekomstbestendige leefomgeving met hoge stedelijke dichtheid en aandacht voor mobiliteit, klimaatadaptatie en energie. De Suikerzijde laat zien hoe publiek-private samenwerking kan versnellen in complexe binnenstedelijke transformatie. Jan Kleine, directeur Suikerzijde BV Groningen, vertelt over het iteratieve proces, de risico’s en exit-strategieën en de gedeelde waarden, ambities en het vertrouwen als fundament van de samenwerking.

Bijna 1.100 woningen, waarvan maar liefst 85% betaalbaar, verrijzen op circa 13.000 m² in Almere Centrum. De Verbinding is een schoolvoorbeeld van samenwerking en versnelling. De betrokken partijen: woningcorporatie De Alliantie, ontwikkelaar Artikel22 en de gemeente Almere, geven een presentatie over dit bijzondere project.

Aansluitend gaat Helma Born in gesprek met Helen van Duin, projectdirecteur gemeente Almere en de ontwikkelpartners van de samenwerkingsalliantie Jan van Barneveld van de Alliantie en Raoul Kiksen, oprichter van sociaal ontwikkelaar Artikel22, over de samenwerking en totstandkoming van De Verbinding.