Vanuit haar brede kennis en expertise begeleidt Céline Janssens MRE MRICS, partner Stadim, deze studiedag. Na een korte overloop van de dag geeft zij een inleiding in brede zin op de impact van COVID-19 op kantoorvastgoed en welke aspecten relevante worden voor future proof kantoren.

Hoe staat het met het kantorenvastgoed? Welke impact heeft COVID-19 hierop? Wat is het verschil met de omliggende landen? Wat zijn de trends in grote steden als Antwerpen, Brussel en Gent? Isabelle Vandeur MRE, senior director Advisory & Transaction Services CBRE, geeft een analyse van de kantorenmarkt. Vervolgens gaat zij dieper in op investeringen in kantoren en deelt zij haar visie op de kantorenleegstand ten gevolge van de crisis en wat te doen met deze toename. Welke post-corona opportuniteiten liggen in het vooruitzicht?

De corona-uitbraak heeft veel juridische vragen opgeroepen rond vastgoedcontracten. Wat te doen met de makelaarsovereenkomst en de huur van een kantoor, winkel of magazijn? Moet de huur betaald blijven worden en wat als dat niet wordt gedaan? Mag uitvoering van werk uitgesteld worden? En mogen er vertragingsboetes gegeven worden? Het antwoord op deze vragen bepaalt wat een partij al dan niet mag eisen of doen en wie de (financiële) gevolgen moet dragen. Steven Bivacco, advocaat Ardent Advocaten, geeft een kort en bondig overzicht hoe deze risico’s contractueel opgevangen kunnen worden en praktische tips voor nu en de toekomst.

Hoe kijkt de grootste beursgenoteerde kantoorinvesteerder naar de toekomst van kantoren? Emilie Delacroix, head of transformation & impact bij Befimmo presenteert hun visie op het toekomstige gebruik van kantoren, in termen van netwerk, flexibiliteit, diensten, enz. Vervolgens zal ze de nieuwe eigen kantoren en flagship sinds een paar weken tonen/presenteren: het E-motion project (1.800 m²). Dit pilootproject weerspiegelt Befimmo’s visie op de nieuwe hybride werkwereld.

De ontwikkeling van ‘smart buildings’ met de integratie van slimme en innovatieve technieken is door Corona in een stroomversnelling geraakt. Sywert Brongersma, director Strategic Partnerships imec The Netherlands, bespreekt de slimme technologieën en de impact daarvan op gebouwen en gebruikers. U hoort onder meer slimme technologieën voor liften, lift- en lobbycapaciteit en nieuwe technologische ontwikkelingen voor het verbeteren van de luchtkwaliteit t.b.v. welzijn en vitaliteit van gebruikers en medewerkers.

Hoe zit het met de ventilatiesystemen en installaties in kantoren? In veel kantoren staat de ventilatie vaak nog zo afgesteld dat een virus vrij kan circuleren. Wat doen we met oudere gebouwen en installaties? Wat is het risico van onvoldoende ventilatie? Hoe zit het met de energiefactuur? Nico Seymus, corporate consultancy manager bij Vinçotte, vertelt u alles over de uitwerking en evaluatie van de coronamaatregelen voor kantoren en bedrijfsgebouwen.

Gaan flexkantoren, co-working offices, flexibele satellietkantoren en tijdelijke kantoorruimte de vaste werkplek en het klassieke kantoor verdringen? Armand Stuivenwold, sales director Belgium bij  wereldleider in flexibele werkplekken IWG (met merken zoals Regus, TOO), bespreekt de nieuwe manier van werken, die sterk wordt gestimuleerd door COVID-19. Hij bespreekt de snelle verspreiding van de flexibele werkoplossingen, die in alle steden ter wereld beschikbaar zijn.

In het pre-coronatijdperk zet de Vlaamse Overheid alles in voor een activity-based vastgoedpatrimonium. Daarmee streeft de overheid om efficiënter te werken en een goede werkomgeving te creëren. Vanaf 2024 heeft Het Facilitair Bedrijf het vastgoedbeheer van de Vlaamse overheid volledig in handen. Administrateur-generaal Frank Geets, Facilitair Bedrijf Vlaamse Overheid, bespreekt zowel de vastgoedstrategie, alsmede de impact van de coronacrisis en de focus op thuiswerken voor de huisvestingsstrategie van de Vlaamse overheid.

Wat is de rol van het retailpand in tijden van telewerk? Wat zijn de noden van vandaag maar vooral: wat is de tendens voor de toekomst? Wat is de zin van lokale kantoren post-COVID19 in een markt die steeds sneller digitaliseert? Martine Roeges, manager facility center Randstad Group Belgium en member of the Board of IFMA Belgium, presenteert haar kantoorvisie op de 160 kantoren met retailfunctie in België, de aanpak, alsmede de algemene duiding. Vanuit verschillende invalshoeken kijkt zij naar nieuwe invulling van retailpanden.