Natuurinclusief
& Klimaat
Adaptief Vastgoed 2025

Dagvoorzitter Prof. Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar climate design & sustainability TU Delft, vertelt waar we staan en welke stappen genomen moeten worden om onze leefomgeving klimaatbestendiger en natuurinclusiever te maken.

Natuurinclusief bouwen en ontwikkelen moet de norm worden en stevig verankerd zijn in beleid en praktijk. Het Collectief Natuurinclusief heeft daarom een Landelijke Natuurinclusieve Agenda 2.0 opgesteld. Wat betekenen de nieuwste Europese en Nederlandse regels voor natuurinclusief bouwen? Hoe zijn instrumenten zoals het puntenstelsel, de TOP10-maatregellijsten en normeringen toepasbaar in verschillende fases van het bouwproces? En welke rol kan een Natuur Netwerk Gemeente (NNG) spelen om bouw- en ontwikkelprojecten natuurinclusief te versterken? Harwil de Jonge, directeur Heijmans Vastgoed, lid Stuurgroep KAN: Klimaatadaptief bouwen met de natuur en domeinleider bouw bij Collectief Natuurinclusief, geeft een actueel overzicht van de voortgang van het Collectief Natuurinclusief.

Klimaatrisico’s (zoals hitte, droogte, wateroverlast) vormen een groeiende bedreiging voor de verzekerbaarheid van onze leefomgeving. In mei 2025 publiceerde The Geneva Association (een wereldwijde samenwerking van grote verzekeraars, waaronder Achmea) een invloedrijk rapport over het belang van klimaatadaptatie om risico’s beheersbaar te houden. Hoe worden de klimaatrisico’s ingeperkt? Hoe wordt de bekostiging van klimaatadaptieve ingrepen voor woonomgevingen en bedrijventerreinen georganiseerd? Gijs Kloek, senior manager actuarieel Achmea en voorzitter werkgroep klimaatadaptatie van het platform Duurzame Financiering, was nauw betrokken bij dit rapport. Hij vertelt over de financiële en verzekeringsaspecten van klimaatadaptieve maatregelen en laat zien hoe natuurinclusieve oplossingen hierin een sleutelrol spelen.

Omdat de waarde van natuurontwikkeling niet in geld is uit te drukken, sneuvelen vaak de oorspronkelijke ambities gedurende de gebiedsontwikkeling. Dat hoeft niet! Investeerders spelen een sleutelrol in natuurinclusieve gebiedsontwikkeling. Door natuur op waarde te schatten, kunnen zij de ruimtelijke kwaliteit van gebiedsontwikkelingen én de financiële businesscase verbeteren. Dit vraagt om een vernieuwde kijk op het doorrekenen van businesscases. In die businesscases moet sterker de relatie worden gelegd tussen ontwikkeling en beheer en tussen (woning)bouw en natuur. Michael Hesp, market director en Nathan Westerhuis, senior consultant Fakton delen hun visie over hoe de financiering van water en groen in gebiedsontwikkeling georganiseerd moet worden.

Wat betekent klimaatbestendig ontwikkelen binnen integrale gebiedsontwikkeling? Hoe neem je klimaatadaptieve maatregelen – zoals waterberging, verkoeling, bodeminfiltratie en robuuste groenstructuren – structureel mee in de planvorming en fasering van gebiedsontwikkelingen? Marcel Bastiaanssen, solution lead climate adaptation Arcadis, is als expert nauw betrokken bij uiteenlopende ruimtelijke projecten waar klimaatbestendigheid geen toevoeging is achteraf, maar een integraal onderdeel van het ontwikkelproces. Hij laat zien welke ontwerpprincipes en besluitvormingsinstrumenten effectief zijn in verschillende ontwikkelfases, van visie tot realisatie. En dat samenwerking tussen alle partijen noodzakelijk is. Aan de hand van praktijkvoorbeelden geeft hij inzicht in hoe gemeenten, ontwikkelaars en waterschappen samen klimaatrisico’s kunnen vertalen naar haalbare, gedragen en toekomstbestendige gebiedsoplossingen.

Welke klimaatadaptieve maatregelen hebben effect op hittestress? Hoe maakt u de resultaten meetbaar en vertaalt u uw strategie naar praktijkgerichte oplossingen? Arnold van ’t Veld, senior adviseur klimaatadaptatie en natuurinclusiviteit Merosch, richt zich op het integreren van klimaatadaptieve en natuurinclusieve maatregelen bij gebiedsontwikkelingen en privaat en maatschappelijk vastgoed, zoals beperking van hittestress en waterretentie. Hij geeft een boeiende toelichting op de laatste innovatieve tools voor klimaatpositieve maatregelen, zoals hittestresstesten, klimaatscans en duurzaamheidsdashboards op gebieds- en gebouwniveau.

Rudy Verstappen, teamlead ESG bij Altera, laat zien hoe klimaatadaptatie een cruciale rol speelt in het beperken van risico’s binnen de vastgoedportefeuille. Met behulp van het Framework for Climate Adaptive Buildings van de Dutch Green Building Council (DGBC) brengt Altera risico’s als hitte en droogte scherp in beeld. In zijn presentatie pleit hij voor een gerichte, integrale aanpak waarin niet alleen de vastgoedbelegger, maar ook gemeenten, waterschappen en woningcorporaties een sleutelrol vervullen.

Sinds 2024 hanteert de gemeente Amsterdam een vernieuwde handreiking van het Handboek Natuurinclusief Ontwerpen en Bouwen. Daarnaast werkt de gemeente al enkele jaren met een puntensysteem om natuurinclusief bouwen te stimuleren. Welke natuurinclusieve oplossingen werken in de praktijk? En waar liggen kansen voor verbetering in het ontwerpproces? Angela van Nordennen, stadsecoloog gemeente Amsterdam, deelt de resultaten van het puntensysteem en neemt u mee in het beleid en de praktijk van gemeente Amsterdam. U krijgt lessons learned van een koplopergemeente in het toepassen van het puntensysteem voor natuurinclusief bouwen.

Door natuurinclusieve en klimaatbestendige oplossingen wordt vastgoed duurzamer, aantrekkelijker én meer waard. Groene ingrepen op gebouwniveau voegen ecologische, esthetische en financiële waarde toe aan de gebouwde omgeving. Welke klimaatbestendige ingrepen zijn er mogelijk? Hoe dragen natuurinclusieve oplossingen bij aan de waarde van uw vastgoedprojecten? En waar begint u als u ecologie een plek wilt geven in uw gebouw? Tanja van der Knoop, directeur van Blooming Buildings, deelt praktijkgerichte oplossingen om vastgoed natuurinclusiever en klimaatbestendiger te maken.

Jurylid Brigit Gerritse, directeur Dutch Green Building Council, onthult hoe het winnende natuurinclusieve project van Natuurinclusief Bouwen & Ontwerpen tot stand kwam én waarom juist dit project eruit sprong ten opzichte van de andere genomineerden. Een inspirerend inkijkje in de toekomst van natuurinclusief bouwen.