Verduurzamen
Maatschappelijk
Vastgoed

Docent: Rinald van der Wal, adviseur vastgoedstrategie bij bbn adviseurs

Vanuit uw maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft u als gemeente, zorg- of onderwijsinstelling een ambitie geformuleerd; CO2- of energieneutraal in tweeduizend-zeg-het-maar. Werk aan de winkel dus, maar hoe pakken we het aan? Is er voldoende geld? Is er voldoende managementcapaciteit?

Wat hebben we de afgelopen jaren geleerd? Verduurzaming is het meest gebaat bij een cyclische benadering. Door hetzelfde proces jaarlijks of twee jaarlijks te doorlopen verloopt de verduurzaming stap voor stap en bestaat er telkens een mogelijkheid om bij te sturen en de schaarse middelen optimaal in te zetten. In de IT heet dat ‘agile’. U krijgt antwoord op:

• Waarom een cyclische benadering?
• Hoe formuleren we ambitie en beleid?
• Op welke manier stellen we vast welke gebouwen het meest in aanmerking komen voor verduurzaming?
• Hoe richten we processen voor verduurzaming in?

Docent: Jos Brouwer, hoofd vastgoedmanagement bij bbn adviseurs

De meest slimme weg naar CO2- of energieneutraal bestaat in de praktijk uit 12 tot 15 maatregelen, die per gebouw kunnen verschillen. Welke maatregelen zijn dit? En welke keuze maakt u? Inzicht in het energieverbruik is daarbij cruciaal, alsmede de aansluiting met de MJOP.

Aangezien het in veel gevallen om duurzame investeringen gaat, kunt u op basis daarvan een Duurzaam Meerjaren Investeringsplan formuleren. In dit lesblok worden u allerlei praktische handvatten aangereikt om tot zo’n plan te komen en daarop te sturen.

• Formuleren van een set maatregelen per gebouw
• Berekenen van kosten en besparingen
• Optimale afstemming met onderhoud
• Sturen vanuit een dashboard
• Evalueren van het effect

Docent: Henk-Jan Molenaar, financieel specialist bij bbn adviseurs

Verduurzaming kent kosten en opbrengsten in de vorm van besparingen. Verduurzaming vraagt investeringen die geactiveerd moeten worden. Daarmee ontstaat een businesscase.

• Op welke wijze kan de businesscase worden ingericht?
• Wat is de relatie tussen terugverdientijd, rekenrente en beschouwingsperiode?
• Wat is een revolving fund en wat zijn alternatieven voor financiering?

Nadat we de basisprincipes voor de businesscase hebben besproken gaan we aan de slag met een case en ontwikkelen we in groepen een strategie voor een fictieve portefeuille.

Docent: Henk Hoogland, afdelingsmanager Stadsbedrijf bij Gemeente Almere

Een goede vastgoedsturing staat of valt met de beschikbaarheid van data. Over wat voor data hebben we het? Hoe kunt u een datasysteem zo efficiënt mogelijk indelen? En hoe kunt u de ambities van bestuur en management omzetten in concrete doelen op het gebied van duurzaamheid? U hoort de praktijk van de Gemeente Almere. De vastgoedafdeling van Almere heeft controle over het hele vastgoedbestand door middel van een vastgoedmanagementsysteem. Deze online tool is een combinatie van de aloude kaartenbak met gebouwen, aangevuld met gegevens over de gebruikerstevredenheid, onderhoudsstaat, het financiële en maatschappelijke resultaat en Google Streetview. U hoort de praktijkaanpak van de meest relevante aspecten bij verduurzamen van uw vastgoedportefeuille:

• Proces
• Belang Feedbackloop
• Invoer van Meerjarenperspectief: overgang naar meerjarensubsidies
• Aansluiting Roadmap Duurzaamheid
• Split Incentive
• Concrete handvatten om verschillende contractuele afspraken te registreren, zonder split incentives.